Poen ysgwydd
Sut mae’r ysgwydd yn gweithio?
Mae gan eich ysgwyddau ddau gymal, sy’n golygu mai nhw yw’r rhannau mwyaf hyblyg o’ch corff.
Mae prif gymal yr ysgwydd – y glenohumeral – yn gymal pelen a chrau. Fe’i gelwir hyn oherwydd bod pen asgwrn uchaf y fraich – yr hwmerws – wedi’i siapio fel pêl. Mae’r belen hon yn ffitio i mewn i asgwrn llafn yr ysgwydd, sy’n gweithredu fel y soced, gan roi ystod eang o symudiad i’ch ysgwydd.
Uwchben prif gymal yr ysgwydd, mae cymal llai lle mae pen y llafn ysgwydd – yr acromion – yn cysylltu â phont yr ysgwydd.
Gelwir hyn yn gymal acromioclaficwlaidd. Mae’n helpu’r cymal mwy oddi tanno i symud drwy ei ystod lawn, yn enwedig pan fyddwch yn codi eich braich, yn codi neu’n taflu.
Achosion Poen Ysgwydd
Mae problemau ysgwydd yn gyffredin a gellir eu hachosi gan symudiadau megis: codi rhywbeth yn lletchwith, baglu dros rywbeth neu gwymp, neu wneud rhywbeth dro ar ôl tro. Wrth i chi fynd yn hŷn, gall poen ysgwydd ddigwydd bob hyn a hyn, yn aml heb reswm. Mae llawer yn ymateb i’r boen hon drwy ddefnyddio triniaethau syml neu drwy ei hunanreoli.
Gall problemau ysgwydd achosi amrywiaeth o symptomau o amgylch yr ysgwydd, i lawr y fraich cyn belled â’r arddwrn, o amgylch llafn yr ysgwydd neu ben yr ysgwydd, gan gynnwys:
- Poen
- Anystwythder
- Gwendid
Yn aml, nid oes angen i chi weld Gweithiwr Gofal Iechyd Proffesiynol gan y dylai poen newydd neu broblem ysgwydd hirsefydlog sydd wedi gwaethygu setlo o fewn 6 wythnos.
Os ydych wedi cwympo ar eich braich gan anafu eich ysgwydd
Os ydych wedi cwympo ac anafu eich braich neu’ch ysgwydd ac nad ydych yn gallu symud yr ysgwydd yn awr, efallai y bydd angen i chi weld Meddyg.
Dylech ffonio 111 ar frys i drefnu slot apwyntiad yn yr adran ddamweiniau ac achosion brys, gan fod posibilrwydd bach o anaf i asgwrn, tendon neu ewyn yn yr ysgwydd.
Hunangymorth
Mae cadw’n heini yn rhan hanfodol o’ch triniaeth a’ch adferiad a dyma’r peth gorau y gallwch ei wneud ar gyfer eich iechyd.
- atal y broblem rhag digwydd eto
- cynnal eich lefelau ffitrwydd presennol – hyd yn oed os oes rhaid i chi newid yr hyn rydych yn ei wneud fel arfer, mae unrhyw weithgaredd yn well na dim
- cadw eich cyhyrau a’ch cymalau eraill yn gryf ac yn hyblyg
- cynnal pwysau corff iach
Argymhellir eich bod yn aros yn y gwaith neu’n dychwelyd i’r gwaith cyn gynted â phosibl yn ystod eich adferiad. Nid oes angen i chi fod yn rhydd o boen a symptomau i ddychwelyd i’r gwaith.
- Gorffwys eich ysgwydd ond ceisiwch osgoi cyfnodau hir o beidio â symud o gwbl
- Symud eich ysgwydd yn araf bach am 10 i 20 eiliad bob awr pan fyddwch yn effro
- Os oes gennych anaf i’r cyhyrau neu’r ligament, mae’r fideo hon “The Running Clinic” yn gallu helpu cefnogi a rheoli eich adferiad.
- Dychwelwch yn araf i weithgarwch arferol
- Gwnewch beth bynnag y byddech fel arfer yn ei wneud gan gynnwys aros yn y gwaith, neu ddychwelyd i’r gwaith os yw’n bosibl – mae hyn yn bwysig a dyma’r ffordd orau o wella
- Ceisiwch osgoi chwaraeon neu godi pwysau trwm nes bod gennych lai o anesmwythdra a’ch bod yn gallu symud yn well. Cofiwch gynhesu’n llawn cyn i chi ddechrau gweithgareddau chwaraeon
Os hoffech gael cyngor am feddyginiaeth neu ddulliau eraill o liniaru poen i’ch helpu i reoli eich poen yn well siaradwch â’ch Fferyllydd Cymunedol.
Gall meddyginiaeth poen helpu i leihau poen a’ch helpu i symud yn fwy cyfforddus, a all eich helpu i wella.
Wrth gymryd meddyginiaeth poen mae’n bwysig ei gymryd yn rheolaidd.
Dyma rai fideos defnyddiol os ydych chi’n cael problemau gyda’ch ysgwydd:
Gwyliwch y fideo hwn ar sut i fynd ar gyflymder eich hun cyn dechrau’r fideos ymarfer corff.
Os ydych chi’n teimlo poen sylweddol yn ystod y fideo, stopiwch y fideo a gofynnwch am gyngor gan eich meddyg teulu.
