Syndrom Twnnel Carpal
Beth yw'r twnnel carpal?
Mae twnnel carpal yn strwythur yn eich arddwrn. Mae llawer o dendonau a nerfau’n mynd drwy’r twnnel hwn. Mae nerf o’r enw’r nerf canol yn y twnnel hwn ynghyd â’r tendonau.
Mae’r nerf hon yn rhoi teimlad i chi yn y bawd a’r bysedd, ac mae hefyd yn gwneud i’r tendonau weithio’n iawn.
Pam mae'n digwydd?
Dydyn ni ddim yn gwybod pam fod twnnel carpal yn digwydd. Gall unrhyw beth sy’n lleihau’r gofod yn y twnnel carpal ac o’i amgylch, neu’n cynyddu’r pwysau oddi mewn iddo, achosi symptomau.
Gall gweithgareddau ailadroddus gan ddefnyddio’r llaw a’r arddwrn, gordewdra a beichiogrwydd gynyddu eich siawns o gael twnnel carpal.
Pa symptomau y gallwch chi eu cael?
Efallai y byddwch yn teimlo un neu fwy o’r symptomau canlynol:
- Poen, pinnau bach, fferdod neu losgi yn y bawd, y mynegfys, y bys canol neu hanner y bys modrwy
- Goglais neu fferdod yn eich llaw gyfan
- Gwendid yn y llaw
- Poen sy’n saethu o’ch dwylo i fyny’r fraich cyn belled â’r ysgwydd
- Gall eich symptomau fod yn waeth yn y nos neu’r peth cyntaf yn y bore
- Efallai y byddwch yn gollwng pethau
- Efallai y cewch drafferth gwneud botymau neu ysgrifennu
- Efallai bydd eich dwylo’n chwyddedig, yn boeth ac yn chwyslyd
Sut mae reoli syndrom twnnel carpal?
- Siaradwch â’ch fferyllydd neu’ch Meddyg Teulu am feddyginiaeth a allai helpu eich poen.
- Rhowch gynnig ar sblint arddwrn yn y nos neu pan fydd eich arddyrnau’n llonydd.
- Codwch eich breichiau ychydig gyda chlustogau wrth orwedd neu eistedd – gall hyn helpu i leihau chwyddo yn y twnnel.
- Ceisiwch addasu eich gweithgareddau bob dydd, ac osgoi unrhyw weithgaredd sy’n ei wneud yn waeth.
Am ba hyd y bydd yn para?
Mae symptomau twnnel carpal yn diflannu mewn rhai pobl. Bydd eraill efallai’n cael adegau da a drwg dros flynyddoedd lawer, a bydd gan rai pobl symptomau nad ydyn nhw’n newid neu symptomau sy’n gwaethygu.
Beth i edrych amdano?
Efallai y bydd gennych symptomau sy’n gwaethygu sydd angen triniaeth bellach. Os byddwch yn sylwi ar unrhyw un o’r isod, cysylltwch â’ch Meddyg Teulu neu Ffisiotherapydd;
- Lefelau poen sy’n gwaethygu.
- Smptomau’n dod yn gyson eu natur (nid yn y nos yn unig neu ar ôl gweithgarwch hir).
- Symptomau pinnau bach neu fferdod yn cynyddu.
- Unrhyw wendid sy’n gwaethygu neu wastraffu yng nghyhyrau’r llaw a’r bawd.
Os yw eich symptomau’n gwaethygu neu os nad ydych yn gwella ar ôl 3 mis o ddilyn ein cyngor, cysylltwch â’ch Meddyg Teulu (am atgyfeiriad i’r Adran Therapi’r Dwylo) neu Therapydd Dwylo/Ffisiotherapydd sy’n gallu eich cyfeirio at arbenigwr.
Beth yw'r opsiynau triniaeth yn y dyfodol?
Os yw eich symptomau’n gwaethygu neu ddim yn gwella bydd eich Meddyg Teulu neu’ch Therapydd Dwylo/Ffisiotherapydd yn trafod eich opsiynau gyda chi. Mae’r opsiynau hyn yn cynnwys: pigiadau a llawfeddygaeth dadwasgu’r twnnel carpal . Bydd eich Meddyg Teulu neu’ch Therapydd Dwylo/Ffisiotherapydd yn gallu eich cyfeirio at Lawfeddyg Dwylo Arbenigol.
