Poen yng Ngwaelod y Cefn

Sut mae'r cefn yn gweithio?

Mae’r asgwrn cefn yn un o rannau cryfaf y corff ac mae’n rhoi llawer iawn o hyblygrwydd a chryfder i ni. Mae’n cynnwys 24 o esgyrn, o’r enw fertebrâu yn eistedd un ar ben y llall. Mae gan yr esgyrn yma ddisgiau rhyngddyn nhw a llawer o ewynnau a chyhyrau cryf o’u cwmpas i’w cefnogi.

Wrth i chi fynd yn hŷn, mae strwythurau eich asgwrn cefn yn cadw’n gryf, ond dydy hi ddim yn anarferol i’ch cefn fynd yn fwy stiff wrth i chi fynd yn hŷn.

Beth ddylwn i ei wybod am boen cefn?

Mae’r rhan fwyaf o bobl yn dioddef o broblemau gwaelod y cefn ar ryw adeg yn eu bywydau. Maen nhw’n gyffredin iawn. Y rhan fwyaf o’r amser dydy hyn ddim yn golygu niwed gwirioneddol i’ch cefn.

Os yw’n beth newydd, yn aml does dim angen i chi ofyn am gyngor gan feddyg neu therapydd ar gyfer eich problem gyda gwaelod y cefn. Nid oes angen pelydrau-x, sganiau a thriniaeth fel arfer.

Cyn belled ag y bo modd, mae’n well parhau â’ch gweithgareddau bob dydd arferol cyn gynted ag y gallwch chi ac i ddal i symud.

Ni fydd bod yn egnïol ac ymarfer corff yn gwneud eich poen cefn yn waeth, hyd yn oed os oes gennych ychydig o boen a theimlad anghysurus i ddechrau. Bydd cadw’n heini yn eich helpu i wella. Bydd cymryd poenladdwyr hefyd yn gallu eich helpu i wneud hyn. Mae bron pob poen cefn yn dechrau pylu o fewn pythefnos ac yn setlo o fewn chwe wythnos. Am ragor o wybodaeth am boen yng nghwaelod y cefn sy’n para’n hir gweler ein Taflen 10 ffaith am y cefn.

O bryd i’w gilydd bydd gan gleifion sydd â phoen yng ngwaelod y cefn boen yn eu coes sy’n gysylltiedig â’r cefn. Dim ond poen yn y goes y bydd gan rai cleifion ac ni fydd ganddyn nhw boen yng ngwaelod y cefn.

Os oes gennych boen yn eich coes sy’n gysylltiedig â’r cefn is, efallai bod gennych seiatica neu stenosis asgwrn cefn meingefnol.

Bydd tua hanner y bobl sydd â seiatica, (math o boen coes sy’n gysylltiedig â gwaelod y cefn) yn teimlo gwelliant sylweddol ymhen 12 wythnos heb unrhyw driniaeth benodol.

Achosion posibl problemau gwaelod y cefn

Er enghraifft, gall fod yn rhywbeth sy’n gysylltiedig â chwaraeon neu’n gysylltiedig â gwaith (codi rhywbeth lletchwith neu rywbeth sy’n rhy drwm ar gyfer eich lefel o gyflyru corfforol/ffitrwydd).
Cynnydd neu leihad sydyn yn eich lefelau ymarfer corff/gweithgaredd arferol.
Mae nifer o ffactorau wedi cael eu cysylltu â phoen gwaelod y cefn gan gynnwys cyfnodau o straen cynyddol, pryder neu hwyliau isel. Mae cwsg gwael, blinder, ysmygu neu ludded hefyd yn ffactorau sy’n gysylltiedig â phoen gwaelod y cefn.
Yn aml nid yw achos problemau gwaelod y cefn yn amlwg a’r ffordd orau o weithredu yw canolbwyntio ar y pethau a allai helpu.

Triniaethau poen

Os hoffech gael cyngor am feddyginiaeth neu ddulliau eraill o liniaru poen i’ch helpu i reoli eich poen yn well siaradwch â’ch fferyllydd cymunedol.

Gall meddyginiaeth poen helpu i leihau poen a’ch helpu i symud yn fwy cyfforddus, a all eich helpu i wella.

Wrth gymryd meddyginiaeth poen, mae’n bwysig ei gymryd yn rheolaidd.

Rhaglen ESCAPE-Pain ar gyfer poen Cefn

Mae ESCAPE-pain ar gyfer poen cefn yn rhaglen adsefydlu grŵp sydd wedi’i chynllunio’n benodol ar gyfer pobl sydd â phoen cefn.

Mae’r rhaglen yn cael ei darparu gan dîm o weithwyr adsefydlu proffesiynol yn eich canolfan hamdden leol. Byddwch yn mynychu 12 sesiwn i gyd – ddwywaith yr wythnos am 6 wythnos, gan ddysgu strategaethau ac ymarferion i’ch helpu i reoli eich symptomau’n well.

I ddysgu mwy am ESCAPE-Pain ac i gyfeirio eich hun at y rhaglen, dilynwch y ddolen hon.

Sesiynau MANAGE BACKS

Mae Bwrdd Iechyd Prifysgol Caerdydd a’r Fro yn cynnig sesiwn o’r enw MANAGE BACKS, gyda’r nod o’ch helpu i reoli poen yng ngwaelod y cefn.

I ddysgu mwy am Sesiwn MANAGE BACKS, dilynwch y ddolen hon.

Mewn achosion prin iawn mae angen rhoi sylw ar unwaith i broblemau sy’n gysylltiedig â’r cefn

Bydd y fideo hwn yn eich helpu i ddeall pryd y gallai fod angen i chi ofyn am gymorth brys ar gyfer eich poen cefn

Mae Syndrom Cauda Equina a gafodd ei drafod yn y fideo, yn gofyn am sylw brys yr un diwrnod. Dyma rai o arwyddion rhybudd syndrom equina cauda:

Colli teimlad/pinnau bach rhwng eich cluniau mewnol neu’ch organau rhywiol.
Newid o ran teimlad a/neu boen yn gyson yn y ddwy goes yr un pryd.
Diffyg teimlad yn neu o amgylch eich anws neu fochau eich pen ôl.
Newidiadau i swyddogaeth y bledren, megis colli teimlad, colli rheolaeth neu anallu i wagio’ch pledren.
Problemau rhywiol fel colli teimlad yn y fagina neu anallu i gael codiad neu alldaflu.

Os cewch unrhyw un o’r uchod, ffonio 111 ar unwaith.

I gael rhagor o wybodaeth, gweler y Cerdyn Syndrom Cauda Equina

Adnoddau Gwybodaeth Cleifion

Dolenni Defnyddiol

Gwyliwch y fideo hwn ar sut i weithio wrth eich pwysau wrth wneud ymarfer corff cyn dechrau’r ymarferion.

Os ydych chi’n cael poen sylweddol yn ystod y fideo, stopiwch y fideo a gofynnwch am gyngor gan eich Meddyg Teulu.

Poen yng Ngwaelod y Cefn