Parlys Plecsws Breichiol Obstetreg
Mae’r plecsws breichiol yn rhwydwaith o nerfau yn y gwddf sy’n gwasanaethu’r cyhyrau a’r synwyriadau yn y breichiau.
Mae anafiadau i’r nerfau hyn yn gallu digwydd yn ystod genedigaeth pan fydd y plecsws yn dioddef tyndra. Weithiau, mae’n gysylltiedig â’r ysgwydd yn mynd yn sownd yn ystod genedigaeth (dystocia’r ysgwydd).
I rai, mae Parlys Plecsws Breichiol Obstetreg yn digwydd pan fydd baban yn fawr a/neu yn ystod cyflwyniad ffolennol. Mae gwahanol fathau o anafiadau sy’n dibynnu ar lefel y pwysau sy’n cael eu rhoi ar y plecsws a nifer y nerfau sy’n cael eu heffeithio.
Dyma rai o arwyddion a symptomau Parlys Plecsws Breichiol Obstetreg:
- Llai o symudiad gweithredol yn y fraich
- Llai o gryfder gafael
- Gwahaniaeth yn safle gorffwys y fraich o’i gymharu â’r ochr arall
Os yw eich plentyn wedi cael diagnosis o Barlys Plecsws Breichiol Obstetreg, bydd yn cael ei gyfeirio at ffisiotherapi.
Mae’r cyflwr hwn yn cael ei ddiagnosio drwy archwilio safle a symudiad braich y baban, gan ystyried hanes yr enedigaeth.
- Os yw braich eich baban yn llipa iawn, dylid ei chynnal yn gadarn gyda’r llaw, y penelin a’r ysgwydd yn y safle niwtral. Yn aml, mae tywel o dan y fraich pan fydd y baban yn cysgu yn helpu i gadw’r fraich yn y safle niwtral.
- Symudwch fraich eich baban yn ysgafn wrth ei olchi, ei wisgo ac wrth ofalu am ei groen. Mae’n well gwisgo’r fraich honno yn gyntaf a’i dadwisgo’n olaf.
- Wrth olchi a sychu, dylech chi gymryd gofal arbennig gyda phlygiadau’r croen.
- Wrth afael yn eich baban, ei fwydo a’i gofleidio, dylech chi gynnal y fraich yn gadarn.
Bydd eich baban yn cael ei gyfeirio am apwyntiad ffisiotherapi er mwyn adolygu cynnydd y traed.
Ymarferion Ystod Symudiad
Mae ymarferion ystod symudiad yn symudiadau sy’n cael eu gwneud i freichiau eich baban er mwyn sicrhau bod y cymalau’n symud yn llawn.
Dylai’r ymarferion hyn gael eu gwneud yn araf a’u dal ar ddiwedd yr ystod symudiad am o leiaf 10 eiliad. Dylid gwneud yr ymarferion hyn o leiaf deirgwaith y dydd gyda phob ymarfer yn cael ei ailadrodd deirgwaith oni bai eich bod wedi cael cyngor gwahanol gan eich ffisiotherapydd.
Bydd llawer mwy o gyfleoedd i wneud yr ymarferion ymestyn hyn yn ystod amser bath ac adegau pan fydd eich plentyn yn cael ei gofleidio, ei ddal neu newid ei ddillad.
Ymarferion ysgwyddau
- Gafaelwch yn ysgafn ym mlaen braich eich baban a daliwch lafn yr ysgwydd yn gadarn gyda chledr eich llaw.
- Yna, codwch fraich eich baban uwch ei ben yn araf gan gadw’r fraich yn agos at y glust a’i dal felly.
- Mae’r ymarfer hwn yn debyg i bump uchel.
- Codwch ysgwydd eich baban hanner ffordd a phlygwch y penelin i 90°.
- Gan gynnal y safle hwn, cylchdrowch fraich y baban am yn ôl fel bod y fraich yn cyffwrdd â’r gwely a dal y fraich yno.
- Dyma’r ymarfer pwysicaf.
- Plygwch benelinoedd eich baban i 90 ° a chadwch y penelinoedd yn sownd i ochr corff eich baban.
- Trowch flaen y breichiau i’r ochr ac i lawr tuag at yr arwyneb a’u dal felly.
Ymarferion penelin
- Daliwch fraich eich baban uwchben ac o dan y penelin.
- Cadwch gledr llaw eich baban wedi’i throi i fyny.
- Sythwch benelin eich baban yn ysgafn ond yn gadarn a’i dal felly.
- Yna plygwch benelin eich baban a’i dal felly.
- Cadwch benelin eich baban ar ongl 90 ° gyda rhan uchaf y fraich yn erbyn ei gorff.
- Dechreuwch gyda chledr llaw eich baban yn wynebu am i lawr.
- Trowch ran uchaf braich eich baban am i fyny nes bod cledr ei law yn wynebu i fyny a’i dal felly
- Yna trowch ran uchaf ei fraich nes bod cledr y llaw yn wynebu am i lawr a’i dal felly.
Ymarferion arddwrn a bysedd
- Daliwch arddwrn eich baban yn un llaw a’i law yn eich llaw arall.
- Plygwch ei arddwrn yn ôl yn ysgafn a’i dal felly.
- Yna sythwch ei fawd a’i ddal felly
- Daliwch arddwrn eich baban yn un llaw a’i law yn eich llaw arall.
- Plygwch ei arddwrn yn ôl yn ysgafn a’i dal felly.
- Yna sythwch ei fysedd a’u dal felly.
Os oes gennych unrhyw bryderon neu ymholiadau am y wybodaeth hon, cysylltwch ag Canolfan Blant Dewi Sant ar 02920 536805.
