Traed Clwb Lleoliadol (Positional Talipes Equinovarus)
Mae Traed Clwb Lleoliadol yn disgrifio lleoliad troed neu draed baban newydd-anedig sy’n troi tuag at i mewn ac i lawr.
Mae’n gyflwr sy’n bodoli ar adeg geni a chredir ei fod yn digwydd oherwydd lleoliad traed y baban yn y groth. Yn gyffredinol, bydd lleoliad y traed yn gwella gydag amser. Mae’r traed yn normal, does dim anffurfiadau esgyrn na meinwe meddal. Fydd hyn ddim yn achosi unrhyw broblemau cerdded yn y dyfodol
* Mae’r enw yn swnio’n gymhleth ond ystyr ‘Lleoliadol’ yw ei fod yn gysylltiedig â’r ffordd y mae’r baban wedi bod yn gorffwys yn y groth. Mae ‘Talipes’ yn cyfeirio at y traed a’r pigwrn. Ystyr Equino yw bod y droed yn cyfeirio tuag at i lawr ac ystyr Varus yw bod asgwrn y sawdl yn cyfeirio tuag at i mewn.
Diagnosis a thriniaeth
Ymarferion Hunangymorth
Apwyntiad Dilynol
Diagnosis a thriniaeth
Mae’r cyflwr yn cael ei ddiagnosio drwy archwilio traed y babi.
Fel arfer bydd yn gwella o fewn ychydig fisoedd wrth i’r baban gael mwy o le i symud ac ymestyn ei draed. Mae rhai ymarferion a gweithgareddau syml yn gallu gwella lleoliad y droed.
Y cyngor yw peidio â defnyddio babygro tyn, teits, sanau nac esgidiau sy’n cyfyngu symudiad y droed a’r pigwrn.
Ymarferion Hunangymorth
Gwnewch yr ymarferion syml hyn ar droed eich baban pan fydd wedi ymlacio.
Gwnewch bob ymarfer am 10-30 eiliad, os yw eich baban yn gyffyrddus. Ddylai’r ymarfer ddim bod yn boenus. Gallwch wneud yr ymarferion yn rheolaidd trwy gydol y dydd, er enghraifft, bob tro y byddwch yn newid cewyn eich babi.
Ymarfer un
- Defnyddiwch eich bys a bawd i ddal troed eich babi.
- Symudwch y droed i’r canol yn unionsyth â gweddill y goes.
- Defnyddiwch eich llaw arall i dylino ymyl ganol y droed
Ymarfer dau
- Hold your baby’s foot with your thumb and finger.
- Symudwch y droed am allan, i’r ochr ac i fyny, fel bod y bysedd traed yn cyfeirio i fyny ac am allan.
- Remember, babies feet are very flexible and can move a lot.
Ymarfer tri
- Gogleisiwch ochr allanol troed eich babi, o’r bys bach hyd at asgwrn y sawdl, o amgylch y pigwrn ac i fyny rhan allanol gwaelod y goes.
- This will help the baby to activate their muscles to turn their foot outwards.
Apwyntiad Dilynol
Nid oes angen apwyntiad dilynol ar eich babi. Fodd bynnag, os nad yw talipes eu lleoliad wedi gwella o fewn dau fis, siaradwch â’ch Ymwelydd Iechyd neu Meddyg Teulu. Efallai y bydd adolygiad ffisiotherapi yn cael ei nodi.
Mae’n ddigon arferol i achosion gael eu cyfeirio am sgan uwchsain ar y glun. Siaradwch â’ch ymwelydd iechyd os oes angen mwy o wybodaeth arnoch.
Os oes gennych unrhyw bryderon neu ymholiadau am y wybodaeth hon, cysylltwch ag Adran Cleifion Allanol Dolffin ar 02921 847577.
Ysbyty Arch Noa i Blant Cymru
Parc y Mynydd Bychan
Caerdydd
CF14 4XW
