Rheoli teimladau anodd yn dilyn triniaeth

Mae’r adferiad corfforol ac emosiynol sy’n dilyn triniaeth fel arfer yn broses raddol ac efallai y bydd yn teimlo’n anodd addasu i ffordd newydd o fyw. Pan ddaw’r driniaeth i ben, efallai y byddwch yn disgwyl i fywyd ddychwelyd yn gyflym i’r ffordd yr oedd o’r blaen, a gall deimlo’n anodd addasu.

Mae’n bwysig ceisio bod yn garedig â chi’ch hun a chofio y gall hyn gymryd amser. Dydy addasu ddim yn un broses nac yn broses linellol ac weithiau gall yr effaith y mae canser a thriniaeth yn ei chael gymryd ychydig o amser i’w dangos.

Mae’r amser ar ôl triniaeth fel arfer yn gyfnod ansicr o ddychwelyd i ‘normal newydd’ a gall pobl deimlo’u bod wedi’u llethu ac yn ofidus am yr holl newidiadau. Mae gwneud synnwyr o’r newidiadau hyn, goresgyn rhwystrau, a’u hintegreiddio i’ch bywyd fel y gallwch symud ymlaen yn cymryd amser.

Fel arfer, mae cael cymorth gan y rhai o’ch cwmpas, fel eich teulu, eich ffrindiau a’ch tîm gofal iechyd yn gallu helpu. I rai, gall eu profiad newid y ffordd maen nhw’n edrych ar fywyd ac maen nhw’n dechrau meddwl am fywyd mewn ffordd wahanol.

Mae’n gwbl naturiol a dynol i fod eisiau dod o hyd i ystyr o’ch profiad o ganser. Gall digwyddiad bywyd mor anodd orfodi pobl i ailwerthuso’u bywydau, eu hymdeimlad o bwy ydyn nhw, eu pwrpas, eu perthynas ag eraill, a’u nodau mewn bywyd.

Yn ystod y cyfnod pontio hwn, efallai y byddwch yn teimlo llawer o wahanol emosiynau ac er y gall fod yn adeg pan all newidiadau ystyrlon ddigwydd, gall hyn deimlo’n straen, yn boenus ac yn anodd hefyd.

Gall siarad am eich meddyliau a’ch teimladau yn ystod cyfnodau o newid sylweddol eich helpu i ddeall beth sy’n digwydd a dod o hyd i ffyrdd o symud i’r cyfeiriad o’ch dewis chi. Efallai yr hoffech siarad am hyn gyda’ch teulu a’ch ffrindiau dibynadwy, drwy grwpiau cymorth neu gymorth mwy ffurfiol megis cwnsela neu therapi.

Efallai y bydd rhai pobl yn ei chael hi’n anoddach siarad yn agored am eu teimladau, yn yr achosion hyn efallai y byddwch yn gallu mynegi eich hun yn haws drwy ysgrifennu neu drwy gofnodi mewn dyddlyfr.
Does dim un ffordd gywir nac anghywir ac mae’n bwysig dod o hyd i’r hyn sy’n gweithio i chi.

Mae poeni y bydd eich ganser yn dod yn ôl yn bryder cyffredin i bobl sydd wedi bod drwy hyn. Gall byw gyda’r ansicrwydd hyn deimlo’n anodd iawn. Efallai y byddwch yn poeni a yw’r driniaeth wedi gweithio neu a fydd y canser yn dod yn ôl. Efallai y bydd eich dyfodol yn teimlo’n ansicr yn sydyn a gall hyn fod yn straen mawr arnoch. 

Mae rhai pobl yn teimlo eu bod wedi colli rheolaeth ac yn sylwi eu bod yn poeni am lawer o bethau gwahanol, sy’n gallu teimlo’n llethol. Yn aml, mae’r pryderon hyn yn ffordd o geisio ymdopi; ceisio cael rhywfaint o reolaeth, cael gwared arno, neu ei ymladd. 

Yn aml, nid yw’r strategaethau rheoli hyn yn gweithio fel arfer gan nad oes “ateb” amlwg. Gall hynny wneud i chi deimlo’n fwy gofidus. Rhywbeth a all fod o gymorth yw ceisio canolbwyntio ar y pethau y gallwch eu rheoli a rhoi caniatâd i chi’ch hun ollwng y pethau na allwch eu gwneud. Fydd hyn ddim yn cael gwared ar y pryderon ond gall eich helpu i deimlo’n fwy hyderus eich bod yn gallu ymdopi.

Gall yr ansicrwydd sy’n dilyn diwedd y driniaeth olygu bod rhai pobl yn dod yn or-wyliadwrus am unrhyw symptomau neu arwyddion o ganser yn dychwelyd, sy’n ddealladwy. Fodd bynnag, gallai hyn ddod yn fwy o broblem os byddwch yn sylwi eich bod yn treulio llawer o amser yn gwirio neu’n poeni am symptomau posibl. Mae’n heriol ceisio cadw cydbwysedd rhwng arsylwi a bod yn ymwybodol o’ch iechyd corfforol, ochr yn ochr ag ailymgysylltu â bywyd mewn ffordd sy’n teimlo’n ystyrlon i chi.

Eich tîm gofal iechyd fydd yn y sefyllfa orau i roi gwybodaeth i chi am ba arwyddion neu symptomau y mae angen i chi fod yn ymwybodol ohonyn nhw, pa symptomau a allai fod yn sgileffeithiau’r driniaeth, a phryd y dylech ofyn am gyngor meddygol. Hefyd, gallai darganfod beth allwch chi ei wneud i wella’ch iechyd nawr roi mwy o ymdeimlad o reolaeth i chi dros hyn.

Os oes gennych unrhyw bryderon am arwyddion neu symptomau, mae’n bwysig eu trafod gyda’ch tîm gofal iechyd.

Mae’n gyffredin profi cyfnodau o drallod ar ôl i chi orffen eich triniaeth. Efallai y bydd yn teimlo’n anodd gwybod a yw hwn yn ymateb arferol gan bobl neu rywbeth mwy difrifol. Gallwch ddefnyddio’r Offeryn Hunanarfarnu Llesiant i’ch helpu i nodi pryd y gallai fod angen i chi geisio cymorth ac o ble. Os oes gennych unrhyw bryderon am eich llesiant, mae’n bwysig gofyn am help. Efallai y gallwch drafod hyn gyda’ch teulu a all eich cefnogi i gael yr help sydd ei angen arnoch, neu efallai y gallwch siarad yn uniongyrchol ag aelodau o’ch tîm gofal iechyd neu’ch meddyg teulu. Yr hyn sy’n bwysig, yw eich bod yn ceisio cyfathrebu pan fydd angen help arnoch er mwyn gallu darparu’r cymorth a’r gwasanaethau priodol sydd eu hangen arnoch.

Os ydych yn aelod o’r teulu neu’n ffrind i rywun y mae canser yn effeithio arno, efallai nad ydych yn siŵr beth yw’r ffordd orau o siarad â’ch anwyliaid a’u cefnogi. I gael rhagor o gyngor a chefnogaeth, mae Macmillan wedi cyhoeddi’r llyfryn hwn.